گولدیلاکس ؛ ثابت های دقیق و شرایط مناسب برای حیات

گولدیلاکس ؛ ثابت های دقیق و شرایط مناسب برای حیات

به تعبیر ساده گولدیلاکس به ناحیه ای گفته می شود که بطور خیلی دقیق برای ایجاد حیات و زیست موجودات زنده شکل گرفته باشد. همچنین این تعبیر برای سیاراتی که شرایط مناسب برای حیات دارن نیز بکار می رود.

چرا ما در ناحیه گولدیلاکس قرار داریم؟ کره زمین در فاصله ای با خورشید قرار گرفته که آب بصورت مایع وجود داشته باشد . یعنی اگر دورتر یا نزدیکتر بودیم شرایطی نامناسب برای حیات داشتیم.میزان جرم زمین نیز به حدی کاملا مناسب برای اکسیژن است. اندازه ی ماه درست متناسب با چرخش زمین زمین قرار گرفته و این چرخش شرایط آب و هوایی مناسبی را برای حیات ایجاد کرده است.وجود سیاره مشتری و گرانش آن برای جلوگیری از برخورد اجرام مناسب است. موقعیت ما در کهکشان راه شیری نیز موقعیت خوبی است ، چرا که اگر به مرکز آن نزدیکتر بودیم ،میدان تابشی شدید اجازه ی ایجاد حیات را نمی داد.

اما دلیل این موضوع چیست ؟پاسخ و نظر دانشمندان در این مورد متفاوت است.

می توان گفت همین وضعیت مناسب ، موجب پیدایش حیات شده و نه اینکه وضعیت مناسب برای پیدایش حیات ایجاد شده باشد.یعنی همانطور که می دانیم وسعت عظیمی از عالم دارای چنین شرایطی نیست و به همین خاطر حیات در آن نواحی شکل نگرفته است. برای مثال ما نمی توانیم با تعجب بگوییم آب درون یک رودخانه ، چقدر دقیق با شیب رودخانه هم مرز است! چون همین شیب موجب شده تا آب درون آن قرار بگیرد و تا لبه ی شیب آن را پر کند.

ثابت ها

موضوع دیگری که به تلقی گولدیلاکس کمک می کند، ثابت های فیزیک هستند.کمیت هایی مثل ثابت گرانش نیوتن G برابر با ۱۰¹¹ × ۶/۶۷۳ ، سرعت نور c ۲۹۹،۷۹۲،۴۵۸ ، جرم الکترون m e ۹/۱۰۹۳۸۱۸۸×۱۰-³¹ ، در همه ی زمان ها و مکان ها یکسان هستند.

این مقادیر ثابت ،اگر عددی غیر از این بودند، ساختارهای اتمی پیچیده و موجودات زنده وجود نداشتند.

در این مورد مبهم نیز فیزیکدانان در چند سال اخیر رهیافت هایی را مطرح کردند.

بسیاری از دانشمندان ، از جمله واینبرگ،مارتین ریس، ساسکیند، تگمارک و …معتقدند پاسخ به این پرسش مدلی از جهان های موازی است که می گوید تمام احتمالات ممکن در نقطه ای از عالم رخ می دهد. پس تعجبی ندارد که این حالت هم در این جهان ایجاد شده است.(برای شناخت جهان های موازی و این مدل، به مقاله ی جهان های موازی رجوع کنید)
به عبارت دیگر ، وقتی هر کدام از حالت های ممکن برای کیهان ، در جهانی دیگر روی دهد، این حالت نیز در یک جهان رخ می دهد .
برخی دانشمندان مثل الیس و پل دیویس نیز با این توضیح کاملا مخالف هستند.البته با استدلال های متفاوت . برخی از آنها به کلی جهان های موازی را راه حل این پرسش نمی دانند و معتقدند هیچ کمکی به ما نمی کنند.(در مطلب دیگری مقاله ای از الیس را در نقد جهان های موازی و نظریه ریسمان خواهیم آورد)

جان وب (John K. Webb) و جان بَرو (John D. Barrow) در مقاله ای با عنوان ثابت های ناثابت [1] به این موضوع پرداخته اند که این ثابت ها می توانند ثابت نباشند.در این مقاله توضیح می دهند که پژوهشگران متوجه شده اند که بهترین نامزد برای نظریه همه چیز ، نسخه ای از نظریه ریسمان به اسم نظریه M است ـ این نظریه در صورتی خودسازگار است که کیهان ما بیش از ۴ بُعد ،تا یازده بُعد داشته باشد.یکی از آثار و نتایج این نظریه این است که ثابت هایی که میشناسیم ، شاید واقعا بنیادی نباشند. بلکه تنها سایه ای از ابعاد بالاتر باشند که به ما می رسند.

از سوی دیگر فیزیکدانان به این نتیجه رسیده اند که این ثابت ها ممکن است حاصل همزمانی محض باشند. یعنی حاصل از فرایندهای تصادفی ذرات بنیادی ،در زمان ابتدایی کیهان.

در واقع نظریه ریسمان تاکنون تعداد ۱۰ به توان ۵۰۰ کیهانِ ممکن را با مجموعه ای از قوانین و ثابت ها پیشبینی می کند و جهان ما می تواند یک نسخه از این کیهان های متعدد باشد که هر کدام از آنها قوانین خود را دارند.اگر میتوانستیم بقدر کافی نقاط دورتر کیهان را مشاهده کنیم ، شاید مناطقی را میدیدیم که ثابت ها ، مقادیر متفاوتی داشتند.

پ.ن:
اصل گولدیلاکس Goldilocks principle بر اساس داستان کودک گلدیلاکس و سه خرس نامگذاری شده‌ که در این داستان یک دختر به نام گولدیلاکس سه کاسه فرنی را تست می‌کند و می‌گوید که فرنی‌ای را انتخاب می کند که نه خیلی سرد باشد و نه خیلی داغ

#arian_x ✍

1-https://www.scientificamerican.com/article/inconstant-constants-2006-02/