مرداب اجتماعی ؛ ایران به روایت آمارهای رسمی
مرداب اجتماعی و ایران به روایت آمارهای رسمی
تراژدی یا سرشماری ؛ اثر قربانی قابل شناسایی
پیش از آن‌که به سراغ برخی از آمارهای رسمی(آمارهای ارائه شده توسط مسئولان و رسانه‌های داخلی) برویم باید با اثر قربانی قابل شناسایی آشنا شویم که البته پدیده‌ای‌‌ست آشنا برای بسیاری از ما، اگر به زیست روزمره خود رجوع کنیم. جمله‌ی زیر بهترین توصیف برای این اثر است:
″وقتی یک نفر بمیرد تراژدی است و وقتی میلیون‌ها نفر بمیرند سرشماری است!″
این جمله که به استالین منتسب شده واقعیتی‌ست که ما هر روز با آن سر و کار داریم و به «اثر قربانی قابل شناسایی» مشهور است. اگر زندگی یک انسان را با جزییات بدانیم و او را بشناسیم، از فراز و فرودها، غم و شادی، اطرافیان و عزیزان او و احساسات و عواطف آنها نسبت به هم باخبر باشیم و با جزییات مفصلی از بدشانسی‌ها و مصائب وی آگاه باشیم یا شادی و لذات او، عشق و نفرت او و… هزاران مسائل دیگر وی را بدانیم آن‌وقت اگر او درگیر معضلات سهمگینی در زندگی باشد، ما به شدت تحت تاثیر قرار خواهیم گرفت.
مثل یک دوست نزدیک که اگر مثلا ما بفهمیم که او معتاد شده، به فقر و فلاکت و حاشیه‌نشینی افتاده، به نسبت حساسیتمان، دچار ناخوشی و تاسف خواهیم شد و اگر بتوانیم و باز به نسبت بیداریِ وجدانمان به کمک او خواهیم شتافت. مانند یک فیلم تراژدی که کارکتر اصلی‌اش مثلا یک فرد مصیبت‌زده باشد و ما را به شدت تحت‌تاثیر قرار داده و اندوهگین می‌سازد. مانند جمله‌ی استالین که وقتی ″یک نفر می‌میرد تراژدی‌ست″، زیرا آن یک نفر را می‌توان شناخت و با جزییات زندگی‌اش ارتباط برقرار کرد. مثل افرادی که در این سال‌ها جان خود را از دست دادند اما نامشان رسانه‌ای شد و با جزییات وچهره‌ی آنها آشنا شدیم و این موجب هم‌دردی بسیار زیادی شد. اما اگر مثلا طبق آمار به ما بگویند در فلان جا، مثلا امروز در غزه چندین هزار کودک کشته و زیر آوارها مانده‌اند، مادرها یا پدرانی داغدار شده‌اند و می‌شوند و بی‌خانمان شده‌اند و یا تمام عزیزان خود را از دست داده‌اند، آن اعداد به همان میزان برایمان هولناک نیست. یعنی مثلا چندهزاربرابر اندوهگین نمی‌شویم و این علت روان‌شناختی دارد که محل بحث ما نیست.
اما چرا به این پدیده اشاره شد؟ به این علت که آمار و اعداد و ارقامی که در ادامه بدان اشاره می‌کنم را مثل اکثر آدمیان، به‌طرز کمّی نبینیم، بل‌که به‌صورت کیفی نیز آن را دریابیم. از آن گذشته ما در دنیایی به سر می‌بریم که کمیت بر کیفیت سیطره یافته و این نیز نگاه کَمّی و تهی از احساسات و عواطف راستین انسانی در وجودمان را خشکانده است. این سیطره‌ی روزافزون کمیت، خود نیز بحثی مجزاست که قصد ورود به آن را هم ندارم.
پس نکته‌ی نخست این است که ما تا آنجا که در توان داریم با سرشماری هم همان‌گونه که به تراژدی می‌نگریم، مواجه شویم.
ایران به روایت رسمی؛ سیاه‌نمایی یا رونمایی؟
این ادعا را بارها شنیده‌ام که مدافعان تمام‌قد وضع فعلی، منتقدان را به سیاه‌نمایی متهم می‌کنند و منتقدان نیز در پاسخ، آنها را به دروغ یا تصویرسازی خیالی از واقعیت متهم می‌کنند که کاری به درستی یا نادرستی آن در این مقاله نداریم و برای نخستین‌بار از منظری دیگر به وضع جامعه ایران خواهیم نگریست و آن هم خود روایت رسمی است. یعنی به جای نزاع بر سر سیاه‌نمایی یا سفیدنمایی، فرض را بر صحت و اعتبار بی‌چون و چرای روایت و آمار خود مسئولان و رسانه‌های رسمی خواهیم گذاشت تا بعد ببینیم آیا طبق روایت رسمی، جامعه‌ی ما در چه وضع و حالی به سر می‌برد و از این‌رو به چند آمار، تنها به‌عنوان مشت نمونه‌ی خروار خواهیم پرداخت.
جمعیت زیر خط فقر
گزارش پایش فقر وزارت کار
۲۶.۵ میلیون نفر. محسن پیرهادی نماینده مجلس ۲۸ میلیون نفر. علی آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت ۱۹.۷ میلیون نفر. حسین راغفر کارشناس اقتصادی ۴۲.۵ میلیون نفر (۵۰ درصد مردم). مرکز پژوهش‌های مجلس(سال ۱۴۰۰) ۲۵.۸ میلیون نفر.
وزارت رفاه به‌عنوان متولی اصلی اعلام نرخ فقر است اما در این سال‌ها یا آماری از این وزارتخانه بیرون نیامده یا اگر هم آمده، با فاصله چند ساله بوده است.
با وجود آمار متفاوتی که از نرخ فقر و جمعیت زیر خط فقر منتشر می‌شود، چرا دولت و وزارت رفاه از اعلام وضعیت این شاخص به صورت رسمی خودداری می‌کنند؟ چندی پیش معاون وزارت رفاه به این سوال مهم، پاسخ داد. او تاکید کرد: خط فقر توسط 12 دستگاه رصد می‌شود، اما دلیل اعلام نشدن آن را می‌توان به ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این پدیده مرتبط دانست.[1]
اعتیاد
در سال ۱۴۰۱ مدیرکل سابق دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با موادمخدر گفت: چهار میلیون و ۴۰۰ هزار نفر مصرف‌کننده مستمر و غیرمستمر در کشور وجود دارد که با بُعد خانوار آنان، حدود ۱۵ میلیون نفر از جمعیت کشور به صورت روزمره دغدغه و نگرانی در عرصه مواد مخدر دارند.[2]
بیکاری تا بهار ۱۴۰۲
نرخ اشتغال زنان و مردان ۱۵ سال به بالا در بهار ۱۴۰۲، به ترتیب ۱۲ درصد و ۶۳.۷ درصد بوده است. به عبارت دیگر، از جمعیت ۳۲ میلیون و ۹۵ هزار نفری مردان، بیش از ۲۰ میلیون نفر مشغول به کار هستند. این درحالی است که از جمعیت ۳۲ میلیون و ۱۷۰ هزار نفری زنان تنها ۳ میلیون ۸۶۶ هزار نفر مشغول به کار هستند.[3]
حاشیه نشینی
۱مرداد ۱۴۰۱: رئیس سازمان امور اجتماعی درباره آمار حاشیه‌نشینی در تهران گفت:
به گزارش ایرنا، محمد عباسی درباره آمار حاشیه‌نشینی در شهر تهران گفت: براساس تعاریف مختلف می‌توان گفت که در کل کشور از ۸ تا ۱۲ میلیون نفر در حاشیه زندگی می‌کنند. در مورد شهر تهران نیز همین است؛ اگر طبق تعریفی عام، مناطق پایینی شهر را حاشیه بدانید، جمعیت زیادی حاشیه‌نشین هستند! اما اگر منظورمان سکونت‌گاه‌های غیررسمی است باید بگویم بیش از ۴۰۰-۵۰۰ هزار نفر در حاشیه شهر زندگی می‌کنند.[4]
کودکان کار
آمارهای متناقضی از کودکان کار در ایران نقل شده که اختلاف نجومی دارد.
مهرماه سال ۹۶، ناهید تاج‌الدین، نماینده مجلس گفت: «برخی کارشناسان مسائل اقتصاد شهری آمار کودکان کار ایران را بین سه تا هفت میلیون عنوان می‌کنند.[5] برآورد شهلا کاظمی‌پور جمعیت‌شناس در رسانه‌ی رسمی دیگری اعلام کرده که حدود ۱ میلیون کودک کار داریم.[8]
بیماری اختلال روانی
ایران جزو بالاترین کشورهای دارای بیماران اعصاب و روان است.
طبق آمار وزارت بهداشت جمهوری اسلامی حدود ۲۱ میلیون نفر یعنی تقریبا ۳۰ درصد مردم ایران دچار اختلالات روانی هستند. بدین معنی که از هر چهار نفر یک نفر دچار اختلالات روانی است.[6]
آمار نوجوانان بازمانده از تحصیل
گزارش تازه مرکز آمار ایران از شرایط بغرنج آموزش کودکان و کودکان بازمانده از تحصیل حکایت دارد.
در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، بیش از ۵۵۶ هزار نوجوان ایرانی – یا به تعبیر کنوانسیون حقوق کودکان- در سن ۱۵ تا ۱۷ سال- از تحصیل بازماندند که بیش از ۲۹۵ هزار نفر آنها پسر و بیش از ۲۶۱ هزار نفر هم دختر هستند.[7]
به این تعداد نوجوانان غیرمحصل در سن ۱۵الی ۱۷سال، که حدودا ۵۵۶هزار نفر بود، آمار کودکان زیر ۱۲سالی که از تحصیل بازمانده‌اند را باید اضافه کنیم که طبق گفته‌ی شهرا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس در گفتگو به ایسنا: برآورد جدیدی وجود ندارد اما باتوجه به اینکه در این موضوع آمارهای سال ۱۳۹۵ با سال ۱۴۰۰ چندان تفاوتی ندارد، با استناد به آمارهای سال ۱۳۹۵ می‌توان گفت از میان جمعیت زیر ۱۲ سال، ۴ درصد از پسران و ۶ درصد از دختران غیر محصل‌اند و درس نمی‌خوانند. طبق این آمار می توان گفت که حدود ۵۰۰هزار کودک در کشور به مدرسه نرفته‌اند یا از تحصیل بازمانده‌اند.[8]
خودکشی
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفت:«آمار خودکشی در سال ۱۴۰۱محرمانه است، اما می‌توانم بگویم که تعداد فوتی‌ها بیشتر شد. به طور کلی روند فوتی‌های ناشی از اقدام به خودکشی در کشور افزایشی است. در حوزه خودکشی، روندی که در ایران طی می‌کنیم، نگران‌کننده است. بر اساس آمارهای رسمی، سال ۹۶ در ایران حدود ۴۶۲۵ فوتی ناشی از اقدام به خودکشی ثبت رسمی شد. در سال ۱۴۰۰ اما تعداد این فوتی‌ها به ۶۲۴۴ نفر رسید. آمار خودکشی در سال ۱۴۰۱ محرمانه است، اما می‌توانم بگویم که تعداد آنها بیشتر شد. به طور کلی روند فوتی‌های ناشی از اقدام به خودکشی در کشور افزایشی است.»[9]
مهاجرت
تحلیل رصدخانه مهاجرت ایران بر مبنای داده‌های آژانس پناهندگان سازمان ملل نشان می‌دهد که تعداد درخواست‌های پناهندگی از سوی ایرانی‌ها در سال ۲۰۲۲ تا ۴۴ درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش داشته است. رصد خانه مهاجرت ایران چندی پیش در گزارشی گفته بود تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور از ۴۹ هزار نفر در سال ۲۰۱۳ به ۷۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۱ رسیده است.
این آمار با گزارش نشریه انگلیسی «فایننشال تایمز» درباره نرخ مهاجرت در ایران سازگار است که اعلام کرد بر اساس آمارهای سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی، ایران سریعترین رشد مهاجرت به کشورهای ثروتمند عضو این سازمان را بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ داشته است. این آمارها نشان می‌دهد تعداد مهاجران از ۴۸ هزار نفر در سال ۲۰۲۰ به ۱۱۵ هزار نفر در سال ۲۰۲۱ رسیده که نشان دهنده رشد ۱۴۱ درصدی نرخ مهاجرت به کشورهای توسعه یافته عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی بوده است. حال باید توجه داشت که این آمار متعلق به سال‌های گذشته است.[10]
مرداب اجتماعی
حال با توجه به همین چند نمونه از آمارها، طبق آمارهای رسمی هم وضع سفید نیست و اگر تمام و کمال به تک تک آمارهای موجود توسط خود مسئولان و رسانه‌های مورد تایید اتکا کنیم و همان را روایت کنیم چیزی جز سیاه‌نمایی نخواهیم داشت.
اما با افزودن چند آمار دیگر به عنوان نمونه می‌توان نتیجه گرفت که علاوه بر این، ما با جامعهای روبرو‌ایم که «پویایی» و «زیست معنادار اجتماعی» و «زندگی هدف‌دار اجتماعی» در آن به شدت رنگ می‌بازد. یعنی به این آمار، آمار سالانه حدود ۸۰۰ هزار تا یک میلیون سرباز[11] بیماران لاعلاج و یا بیماری‌های آسیب‌زننده به زندگی و درگیری خانوار بسیاری از آنها(که امار دقیقی نداریم) و آمار بین ۸ تا ۱۵ درصدی معلولان[12]آمار ۹میلیون و ۵۲۱هزار نفری سالمندان شصت سال به بالا[13] آمار زندانیان( که دقیقا یا در دسترس نیست یا نگارنده پیدا نکرده جز موردی که نشان می‌داد در سال‌های گذشته هم آمار بالاتر از میانگین جهانی بوده و هم ۶۰درصد آنها متاهل هستند[14] و بسیاری دیگر از آمارها در کنار هم نشان می‌دهد جمعیت کثیری از جامعه‌ی ایران دچار نوعی بیرون‌افتادگی از اثر مطلوب در جامعه شده‌اند.
یعنی مثلا منِ بیکار، منِ معتاد، منِ حاشیه‌نشین، منِ بیمار و من فقیر و این من‌ها، دیگر حتی آرزویی نداریم و نهایتا رویا داریم. نه اکنونمان در جامعهای با زمدگی معنادار است و نه آینده‌ای امیدوارکننده پیش روی خود می‌بینم. به تعبیری از جامعه و روند زیست جمعی به بیرون پرت شده‌ام و انزوا و مطرود و محذوف گشته‌ام و میان من و دیگران پیوندی با حرکت جامعه و اهدافش برقرار نیست. البته برخی آمارها مثل تعداد سالمندان و کودکان یا بسیاری دیگر از افراد، ربطی به عملکرد دولت‌ها ندارد، اما در مجموع آنها نیز از چرخه‌ی زیست معنادار خارج می‌شوند. حال به روایت آمار رسمی، تعداد این افراد بیرون‌افتاده و طرد‌شده از زیست معنادار، بخش کثیری از جامعه هستند که اگر نگوییم اکثریت، حداقل آن‌قدر زیادند که تقریبا می‌توان گفت آنها که در حرکت جامعه نقشی ندارند دایره‌ای هم‌اندازه با دایره‌ی بخش فعال جامعه را تشکیل می‌دهند و چه بسا بیشتر.
چیزی که به نوعی شبیه یک مرداب اجتماعی است و پویایی و سرزندگی لازم برای یک جامعه را ندارد. مثلا یک حاشیه‌نشینی که طبق گزارش‌ها بسیاری از آنها از سنین پایین درگیر خشونت، مصرف یا خرید و فروش مواد مخدر و سایر معضلات هستند، نه خود را در یک فرایند معنادار و هدفمند اجتماعی می‌بیند و نه جامعه می‌تواند از او بهره‌ای به سود کلیت جامعه ببرد. یا بسیاری از افراد معتاد که نه فقط خودشان بل‌که خانواده‌ی خود را هم در معرض آسیب‌های متعدد قرار می‌دهند نیز به همین ترتیب. یا بیکاران و اصلا چرا راه دور برویم، همین فقر خانمان‌سوز و کمرشکن که از اصلی‌ترین عوامل برای پرت شدن آدمی از معنا و هدف زندگی‌ست و نوعی شکنجه‌ی دائمی که توصیف هر لحظه‌ی آن، همان تراژدی‌ای است که در ابتدای مقاله اشاره شد.
به عبارت ساده‌تر مرداب اجتماعی که از آن حرف می‌زنم، اصطلاح خودساخته‌ی من در توصیف جامعهای با این وضع و حال است که در این لحظه، طبق آمار و روایت رسمی هم، با آن دست به گریبانیم. مانند یک تیم فوتبال که مثلا شش بازیکن مصدوم در زمین دارد که یا فقط در زمین کشان کشان راه می‌روند یا اصلا یک گوشه‌ای ایستاده یا افتاده‌اند، در حالی که جامعه‌ی پویا را می‌توان مانند تیم فوتبالی در نظر گرفت که تمام بازیکنان با تمام وجود در اوج آمادگی و سلامت کامل به سر می‌برند.
در آخر اینکه اشاره به این آمارها و مرداب اجتماعی، یافتن گوهری دلربا نیست که از روایت آن راضی و خشنود باشم که گویی نقد کوبنده‌ای برای عده‌ای یافته‌ام، زیرا کوبیدن آن مخالفانی که بدیهیات روزمره‌ی زندگی انسان‌های عادی را کتمان کنند امری‌ست بیهوده و اتلاف وقت. مهم‌تر از آن چه کسی‌ست که از مرض و غرض به دور باشد و بدون منفعت شخصی، آگاهانه خواستار این باشد که حتی جامعه‌ی خود را، جامعهای که خود در آن به‌سر می‌برد را ذره‌ای از آن‌چه هست بدتر نشان دهد.
بل‌که برعکس سراسر این واقعیت، گزنده و تلخ است اما مهم اینجاست که با نهایت تاسف واقعیت است. که ای کاش جز این بود و من در خطا بودم. جستجوی یک پرسشگر، که آرمان و آرزویش یافتن دریا بوده اما در واقعیت با این مرداب مواجه می‌شود . به قول فروغ:
آه اگر راهی به دریاییم بود
از فرو رفتن چه پرواییم بود
گر به مردابی ز جریان ماند آب
از سکون خویش نقصان یابد آب
پ.ن: مسئله آنومی اجتماعی و اتمیسم اجتماعی را نیز ببینید
آرین رسولی پژوهشگر فلسفه
اینستاگرام: arianrasouliii@
منابع
1-https://www.mehrnews.com/news/5855697/%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%AF%D8%B9%D8%A7-%D8%AA%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%DB%B5%DB%B0-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%B7-%D9%81%D9%82%D8%B1%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF
https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-12/890637-%D9%86%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D8%B7-%D9%81%D9%82%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF
2-https://www.imna.ir/news/579195/%DB%B4-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D9%88-%DB%B4%DB%B0%DB%B0-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF
3-https://www.khabaronline.ir/news/1786899/%D8%A7%D8%B2-%DB%B3%DB%B2-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%DB%B2%DB%B0-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D8%B4%D8%A7%D8%BA%D9%84-%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%85%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%DB%B3%DB%B2%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%B2%D9%86-%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7
4-https://www.irna.ir/news/84830917/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B4%DB%B0%DB%B0-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%DB%8C
5-https://tejaratnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-46/720395-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B6-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1
6-https://www.khabaronline.ir/news/1573520/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%B2%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86
7-https://www.iran-emrooz.net/index.php/news1/more/110711/
8-https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/173311/%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%C2%AB%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%C2%BB-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF.html
9-https://farhikhtegandaily.com/news/84577/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%B4%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DB%B1%DB%B4%DB%B0%DB%B1-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA/
10-https://www.rouydad24.ir/fa/news/354945/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA
11-https://www.isna.ir/news/1402010100321/%DA%86%D9%86%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DB%B1%DB%B4%DB%B0%DB%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF
12-https://www.farsnews.ir/news/14020428000133/%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%AF%DA%86%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF
13-https://www.farsnews.ir/news/14020729000546/%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D8%B3%D9%86%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF
14-https://www.khabaronline.ir/news/1645866/%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C
