مغالطه پهلوان پنبه و انتقادات

مغالطه پهلوان پنبه و انتقادات

بسیاری از ما در مورد مغالطه ی پهلوان پنبه خوانده یا شنیده ایم. به تعبیر ساده این مغالطه وقتی صورت می گیرد که یک منتقد به جای نقد یک ادعا ، تعبیری ضعیف یا نادرست از آن ادعا را نقد می کند.یعنی ابتدا نظر طرف مقابل را طوری تعریف می کند که ضعیف تر از آنچه واقعا بوده به نظر برسد و سپس آن تقریر ضعیف را رد می کند.امروزه در جامعه ما اکثر انتقادات به همین روال صورت می گیرد. منتقدین ما اندیشه های مخالف خود را کاملا کاریکاتوری تعریف می کنند و سپس آن تقریر نادرست از اندیشه ی مورد نظر را نقد می کنند. برای مثال سالهاست گرایش های مختلف که مخالفان زیادی دارند مانند مارکسیسم ، با مغالطه های پهلوان پنبه ای نقد می شوند.

اینکه اندیشه های مارکسیستی تا چه حد قابل نقد است سرجای خود اما میبینیم که اغلب نقدهایی که به این تفکر یا تفکرات دیگر که مخالفان زیادی دارند ، همگی مغالطه آمیز بوده اند. منتقدان عادت کرده اند ابتدا تقریرهای نادرستی از این اندیشه ها داشته باشند و جنبه های قوی استدلال آنها را در تقریر خود بکار نبرند،سپس با تقریری که سراسر ضعف ها را نشان می دهد ، آن گرایش را نقد می کنند. اندیشه های مارکسیستی جای نقد دارد و این گرایش سالهاست در عرصه عمل با شکست مواجه شده است و در دسته ی اندیشه های نسیه قرار می گیرد! یعنی اندیشه ای که در عرصه عمل ناکارآمد است اما سعی می کند این ایرادات را متوجه مجریان این اندیشه بداند و نه ذات خود تفکر مارکسیستی. اما اگر چه این مکتب قابل نقد و حتی شکست خورده است(نیازمند بحثی مفصل و مجزاست )، اما در نقد یک دیدگاه باید ابتدا بهترین تقریر ممکن از آن دیدگاه را بکار برد و سپس آن را نقد کرد. اما همواره شاهد این هستیم که منتقدان ما به سراغ هر اندیشه ای می روند تا نقد کنند،ابتدا بدترین تقریر از آن دیدگاه را ارائه می دهند.

شاید این مغالطه در مورد نظریه تکامل (فرگشت) بیشترین رواج را داشته است.سالهاست منتقدان تکامل در نقطه ی اوج مغالطه پهلوان پنبه ایستاده اند.در اکثر قریب به اتفاق متونی که قصد رد تکامل را دارند ،ابتدا با یک توضیح سراسر اشتباه مواجه می شویم و سپس آن توضیح اشتباه از تکامل نقد می شود .‌

به چند مثال پیش رو دقت کنید:

چرا تکامل نتوانست پیدایش حیات را توضیح دهد؟

تکامل می گوید ما از شامپانزه ها تکامل پیدا کردیم، پس چرا شامپانزه ها اکنون وجود دارند ؟

اگر تکامل درست بود، فسیل هایی از گونه های میانی وجود داشت و این فسیل ها وجود ندارند،پس تکامل خطاست ؟
و..

در تمام این مثال ها تقریری خطا از تکامل ، کارکرد آن، یا شواهد و غیره صورت گرفته و سپس این نمای اشتباه از تکامل نقد می شود.
این دو مثال(مارکسیسم و تکامل) مثال هایی در دنیای سیاست و علم هستند که نظیر این مغالطه امروزه در اکثر نقدها در حوزه های مختلف دیده می شود و برای اینکه دچار اشتباه نشویم ابتدا باید ببینیم منتقد ، تقریر درست و دقیقی از موضع مورد نقد خود بدست داده یا خیر.

#arian_x ✍