” چرا علم؟ رسیدن به سواد علمی ” {معرفی کتاب} 

” چرا علم ؟ رسیدن به سواد علمی ” {معرفی کتاب}

دریاچه ی ویکتوریا، بزرگترین دریاچه ی آب شیرین آفريقا، زمانی زیستگاه صدها گونه ماهی بود. در میان مهمترین این گونه ها برای انسان، می توان به ماهی تیلاپیا اشاره کرد؛ خوراکی لذیذ که برای اقتصاد محلی حیاتی بود. آفریقایی ها این ماهی را، که منبعی عظیم از پروتئین برای میلیون ها ساکن سواحل این دریاچه بود، صید و خشك می کردند. در دهه ی شصت میلادی، ورزشکاران بریتانیایی گونه ای ماهی جدید را به این دریاچه معرفی کردند؛ ماهی خاردار نیل که نوعی ماهی مهاجم بسیار پرخور است و تا چند صد کیلو بزرگ می شود. در ابتدا، تیلاپیاها از هجوم این ماهی جدید جان سالم به در می بردند؛ به این ترتیب که به اعماق آب فرار می کردند. جایی که ماهی خاردار نمی توانست آن ها را ببیند و شکار کند، اما ماهی خاردار گونه ای دیگر از ماهی ها را خورد؛ گونه ای که رشد جلبک ها را محدود می کرد. بنابراین، جلبک ها بدون حد و اندازه رشد کردند، مردند، به ته آب رفتند، و پوسیدند، و بنابراین اکسیژن را در مخفیگاه اعماق آب تیلاپیاها از بین بردند. وقتی کف آب برای سکونت تیلاپیاها نامناسب شد، جمعیت حفاظت نشده ی آنها بالای آب آمدند و برای همین است که امروز اثری از آن ها در آن دریاچه باقی نمانده است

ماهی خاردار جمعیت ماهیهای
حلزون خوار را هم منقرض کرد؛ بنابراین، حلزون ها، که انگل های خطرناکی را حمل می کنند، حالا به یکی از خطرات آن ناحیه تبدیل شده اند.

اوگاندا، و تانزانیا تقسیم شده است. میلیون ها آفریقایی در صدها شهر و روستای ساحلی با تغییر بوم شناسی این دریاچه تحت تأثیر قرار گرفته اند. ماهیگیران بومی دریاچه ی ویکتوریا از صید تیلاپیا به صید ماهی خاردار نیل روی آوردند، اما این ماهی بزرگ را نمی توانستند به طور مؤثر در نور آفتاب خشک کنند. پس مجبور بودند آن را روی آتش چوب سرخ کنند. درنتیجه، حالا سواحل این دریاچه خالی از درخت هم شده که این امر، فرسایش خاک و آسیب بیشتر به دریاچه را به دنبال داشته است. همان طور که می بینید، فقط معرفی گونه ای ماهی جدید کل این اکوسیستم را به طرزی جدی تغییر داد و این نتیجه ی غیرعمدی میل سادهی انسان به ماهیگیری جذاب تر بود!

رابرت م.هیزن –جیمز ترفیل
ترجمه شادی حامدی