پیش گویی محقق کنند و پیشگویی خودشکن/استدلال در نقدهای فلسفی

💭استدلال در نقدهای فلسفی با پیش گویی محقق کننده و پیش گویی خودشکن

✍میان فعالان فلسفه در جامعه ما گاهی نقد هایی به نوشتار یکدیگر به صورت مکتوب نوشته شده و نویسنده پاسخی به آن داده و به نوعی مبحثه مکتوب درمیگیرد. اما نکته ای که در بیشتر نقدهای اخیر مدام تکرار میشود ایراد به اصطلاح “استدلال خودشکن” طرف مقابل است.یعنی در اغلب نقدهای اخیر ناقد اولین یا تنها ایرادی که مطرح کرده ،این بوده که استدلال نقد شونده خودشکن است.از اینرو و به دلیل اینکه نکته ای قابل توجه در این نوع استدلال وجود دارد، لازم بود توضیحی در این مورد داده شود.همچنین در مسائل مختلف فلسفی،روانشناسی،جامعه شناسی و…شناخت این نوع استدلال اهمیت دارد.

استدلال محقق شونده یا خودشکن، مبتنی بر دو اصل پیشبینی محقق شونده (Self-fulfilling prophecy) و پیشبینی خودشکن (Self-defeatin prophecy) است.

➖استدلال محقق کننده یا خودانجام

هر استدلال و پیشبینی که ارائه آن منجر به حصول آن شود، استدلال محقق کننده است.یعنی اگر استدلالی ارائه دهیم که آن استدلال خودش باعث شود تا به حقیقت تبدیل شود، استدلال محقق کننده ارائه داده ایم. برای مثال اگر بگوییم سرخپوستان انسان هایی وحشی هستند.همین گفته باعث میشود سرخپوستان خشمگین شده و خشونت بخرج دهند.سپس نتیجه بگیریم که پیشبینی و استدلال ما از قبل صحیح بوده است.یا بگوییم تمام مردم بد هستند و باید با آنها مثل خودشان رفتار کرد.پس از آن با دیگران رفتار نامناسب داسته باشیم و قاعدتاً واکنش آنها بد خواهد بود و سپس نتیجه بگیریم استدلال ما از ابتدا صحیح بوده است.

➖استدلال خودشکن یا خود مخرب

استدلالی که در اینجا بیشتر مد نظر ماست،همین استدلال خودشکن است.چرا که در مباحثات فلسفی و .. بیشتر از این استدلال در ارائه نظرات و همچنین نقد به نظرات دیگران استفاده می شود. این استدلال به نوعی گزاره های پارادوکسیکال را در برمیگیرد.
نمونه های فراوان در فلسفه و سایر حیطه ها از این استدلال وجود دارد. برای مثال ایرادی که به استدلال نیچه گرفته میشود که میگفت:هیچ حقیقتی وجود ندارد.[اراده معطوف به قدرت]
آیا خود این جمله حقیقت ندارد؟ یا گزاره ای که فلاسفه متعدد(نسبی گرا) گفته اند: هیچ امر قطعی وجود ندارد.
آیا خود این جمله قطعی است؟
و مثال های متعددی که از این نوع استدلال موجود است.اما راهکارهایی نیز برای رفع این پارادوکس وجود دارد. برای مثال شخص برای گزاره و استدلال خود استثنا قائل شود.که البته در اینصورت باز مستلزم استدلال خواهد بود.

✔️اما نکته ای که غالبا بدان توجه نمیشود، رویکرد معرفت شناسی یا هستی شناسی گزاره هاست.یعنی اگر نظری در چهارچوب معرفت شناسی مطرح شود، شامل خود میشود،اما اگر نظری در چهارچوب هستی شناسی باشد شامل خود نمیشود .در نتیجه نمیتوانند خودشکن باشند.

#arian_x ✍

🎩
🕶
@Arian_xboy