کاندید ولتر
کتاب کاندید ولتر
برخی از کتب، در طول تاریخ بشر به آثاری کلاسیک و ماندگار بدل شده‌اند و یکی از آنها بدون تردید کتاب کاندید ولتر است. داستان و زبان این اثر بقدری روان است که هر طیفی از مخاطب را به احتمال بسیار زیاد به سرعت تا انتها جذب و همراه خواهد ساخت. حجم کم، سرعت زیاد وقایع و زبان طنزآلود نویسنده نیز بر ارزش این کتاب می‌افزاید و این کتابِ حدود صد و بیست صفحه ای را می‌توان در یک روز به اتمام رساند. علت آن گیرایی و حس کنجکاوی است که داستان در مخاطب ایجاد می‌کند.
نام شخصیت اصلی این کتاب همان کاندید، به معنای ساده لوح است و ولتر در طی داستان انتقادات و اندیشه‌های فلسفی خود را در قالب ماجراهایی که برای کاندید و دیگر شخصیت‌ها رخ می‌دهد، روایت می‌کند. اندیشه‌هایی مثل نقد فلسفه‌ی لایب نیتس. در این داستان شخصی به نام پانگلوس که معلم فلسفهٔ کاندید است، اندیشهٔ لایب نیتس را مبنی بر اینکه همه چیز در جهان خوب و خِیر است، نمایندگی می‌کند. لایب نیتس فیلسوف مشهور معتقد بود هرچیزی و هر رخدادی در جهان در نهایت خیر و نیک است، ولو در ظاهر شَر به نظر برسد. ولتر که با این مثبت اندیشی و خیراندیشی مخالف بود در طی داستان، هم توسط اتفاقات موجود در طی داستان و هم گاهی از زبان شخصیت‌ها به این دیدگاه انتقاد می‌کند. نقدهای دیگری توسط ولتر به موضوعات دیگر، که همان جهانبینی روشنگری او نسبت به عقاید و واکنش او به تفتیش عقاید و جریاناتی از این دست می‌باشد در جای جای این داستان بروز و ظهور دارد و برای امتناع از تفصیل و تعریف این داستان، از توضیح بیشتر آن صرفنظر می‌شود. می‌توان نکات بسیار مهم و متعدد کتاب کاندید را در یک جلد کتاب برشمرد و درباب آن سخن‌ها گفت، اما نکته آخر اینکه بسیار نامحتمل است که از مطالعهٔ نه چندان زمان‌برِ این اثر ماندگار، مخاطبی پشیمان شود.
پ.ن: چندین ترجمهٔ فارسی از این اثر منتشر شده اما نگارنده تنها یکی از ترجمه‌ها را مطالعه و بررسی کرده است. ترجمه هانیه فهیمی که چاپ اول آن در سال 1385 توسط انتشارات جوانه توس منتشر شده که ترجمه‌ای بسیار عالی با پاورقی‌های بجا و مفید است.
آرین رسولی
باسلام.
Candide با تلفظ کان دیده یک واژه ترکیبی به زبان فارسی است و به معنای معدن شناس و یا آگاه و آشنا با منابع و سرچشمه های ایده ها ؛ افکار و اندیشه های بشری بخصوص باستانی و متخصص شناخت علل معلولات و به ویژه علت غائی چیز ها یا موجودات. نام دختر بارون cunegonde با تلفظ کونِ گُنده است که بازهم از دو واژه به زبان فارسی و یک علامت کسره ساخته شده است که اگر برداشته شود، این نام به یک لقب بصورت کون گُنده یا باسَن درشت تبدیل می شود. به احتمال زیاد منظور ول تَیر از انتخاب واژه های فارسی جذب توجه خوانندگان فارسی زبان به خرید و مطالعه رمان بوده و یا اجداد او فارس زبان بوده اند. لقب voltaire با تلفظ فول طیَر یا وِل تَیر فارسی می باشد و به معنای پرنده آزاد یا کامل. نام cacambo با تلفظ کاکام بو به معنای بوی کاکای من یعنی بوی برادر بزرگ من. ترک ها ؛ کردها و بعضی فارسی زبانان برادر بزرگ را کاکا یا کاکه صدا می زنند.
Panglossa از دو واژه ساخته شده است یکی پان به زبان یونانی به معنای کل یا همه و دیگری گلوزا به زبان فارسی به معنای تولید یا زایش یافته در گلو می باشد.
کلمه گلوزا به زبان یونانی به معنای ارگان یا عضو زبان و زبان مکالمه ای می باشد و ایرانیان باستان متوجه شده بودند که صدا ها و کلمات اول در گلو ( حنجره ) تولید می شوند و سپس بر زبان جاری می شوند. بهر حال معلم در بار بارون نقش لایب نیتس فیلسوف خوشبین آلمان را بازی می کند که به چند زبان آشنایی داشته و ریاضی دان و کیهان شناس و منطق دان و الهی دان بوده است. درویش صوفی ترکیه به احتمال زیاد اشاره به مولانا عارف بزرگ شرق دارد که کان دیده و کونگنده و پانگلوس و کاکام بو تحت راهنمایی های عرفانی وی به باغ داری مشغول می شوند و به آرامش می رسند و احساس رهایی و رستگاری به آنان دست می دهد.
بسیار عالی. فقط اون احتمالی که فرمودید برای جذب مخاطب فارسی‌زبان، فکر نمیکنم. سپاس از شما بهره بردم واقعاً