فرانسیس بیکن و بت های ذهن

فرانسیس بیکن و بت های ذهن

از نظر فرانسیس بیکن ذهن ما بنا بر طبع خود به سمت خطا گرایش دارد.به همین دلیل باید همواره از طریق منطق استقرایی و آزمایش های تجربی مورد آزمون قرار بگیرند.ما همیشه تمایل داریم با سطحی ترین مشاهدات به عمیق ترین نتایج برسیم و این چیزی نیست جز غرور و تکبر و نشانه ی پوچی بشر است.

راه حل این خطا از نظر وی فروتنی است و اینکه باید بدانیم فهم طبیعت بسیار دشوار است.از دید او ذهن ما بجای بررسی پدیده هایی که جلوی چشم ما هستند ، سراغ چیزی می رود که او “بت های ذهن” می نامد.این بت ها دست پرورده ی خود بشر است و چهار نوع بت وجود دارد:

۱-بت های قبیله ای
۲-بت های کهف
۳-بت های بازار
۴-بت های تئاتر

بت های قبیله همان منابع اشتباه است که جزو ذات بشر هستند.انسان از آن رو که انسان است به این خطاها دچار است.اینکه افراد عجولانه در جهت نظم بخشیدن و کلی نگری تمایل دارد .بسیاری از افراد از تجربیات تصادفی تاثیر میپذیرند و نه مشاهداتی همراه با صبر و حوصله.حواس انسان فریب دهنده و بر پایه احساسات و عواطف بنا شده است.

دومین بت ها ،بت های کف هستند.همان تعصبات و نگرشِ خالی از بی طرفی.تمایلات فیزیولوژیک و روانی که حاصل آموزش و پرورش انسان هستند.راه حل جلوگیری از این خطاها همکاری جمعی و انتقاد از یکدیگر برای سنجش حقایق است.

بت های سوم، بت های بازار هستند. بت های پول رایج که در علوم دقیقه با آنها مواجه می شویم.این ابهامات حاصل عدم وضوح در گفتار هستند. بیکن معتقد است در علوم دقیقه واژه هایی بکار می رود که معانی مختلف دارند و انتزاعات مبهم ، مقدمه ی مشاهدات می شود، در صورتیکه واژه ها باید طوری سکه زده شوند که بتوان آنها را برای مشاهدات نظام مند به خدمت گرفت.

و بت آخر ، بت های تئاتر است.پیروی از سنت ،چنانچه در دوران طولانی از فلسفه ارسطو پیروی می شود.این بت ها همان پیروی است. سالهای طولانی از ارسطو بعنوان یک مرجع پیروی کورکورانه می شد و بیکن معتقد است بجای این پیروی، باید در کتاب طبیعت موشکافی کرد.

بیکن در ارگنون می نویسد:

“چرا باید این را مسلم فرض کرد که آنچه را که در تاریخ برای انسان حفظ شده، حقیقت ناب بدانیم؟”

#arian_x
منابع:

تاریخ اندیشه ی مدرن/بینش نوین فرانسیس بیکن/الن چارلز کرز

ارگنون/فرانسیس بیکن